quinta-feira, 27 de setembro de 2012

Lenda sobre Iku ( Morte ) O povo yoruba como o resto do povo africano, eles crêem que a morte não e o fim da vida. Eles acreditam que existe um outro mundo paralelo ao nosso. A morte para eles não representa o fim da vida terrestre e sim um prolongamento da vida além tumulo. Este mundo para o povo yoruba é chamado de Orun ( Céu ) o mesmo é dividido em 9( nove ) partes. Este local para eles é o domínio dos seus ancestrais. A morte para o yoruba não é a extinção da vida terrestre, mas uma mudança de vida para outra. Seus antepassados ou ancestrais são chamados de Òkù Òrun e Àgbagbà, ou ainda tem um outro título chamado de Èsa, usado para reverenciar um ancestral por parte religiosa Lese Orisa ( Culto aos Orixás ), este Título chamado de Èsa e chamado seu nome em um ritual desta religião chamado de Ìgpádè ( Encontro ). Um antepassado ou ancestral e alguém que uma pessoa descende, seja por parte paternal o maternal, em qualquer período de tempo, em que o ser vivente conversava e tinha relações afetuosas. O povo yoruba tem por costume cultuar seus antepassados ou ancestrais para ter o merecimento de culto, somente aqueles que uma idade avançada ( salvos algumas restrições de nascimento), ter tido um trabalho de boa qualidade perante a sociedade, ter deixado bons filhos, ter sido uma pessoa de boa índole . Para o yoruba um casamento sem filhos não é uma boa forma de ter vivido ou seja um mal negocio. Para eles existe um sistema de valores que tem 3 partes: Um OWO ( Dinheiro), Dois OMO ( Filhos) Três ÀÍKÙ ( Vida longa ). A vida longa para eles e a mais importante porque pode proporcionar a ele o alcance das outras duas partes. São estes valores e toda linhagem de gerações passadas que, se transformam para os seus familiares o direito de ser cultuado como antepassado ou ancestral. Existe a ancestralidade por parte de pai e mãe, mais somente a parte masculina e cultuada por ser a mais importante. Através do pai que é passada a ancestralidade da família, ele e o procriador e cabe a ele a transmissão da mesma para os seus filhos, sendo a mãe a genitora recebendo esta ancestralidade e dando a ele a vida. A parte feminina e cultuada de uma forma de energia aglutinada tendo o seu culto junto as Gelede ( Culto de eguns femininos ligado ao culto das Yia mi Aje.” Minha mães feiticeiras”). Os ancestrais quando chega ao Orun, eles são recebidos pelos seus antecessores acolhendo e encaminhando, fazendo-os se desprender dos bens materiais. Sendo, este que faleceu pertencer ao culto dos orisas, ele só poder se desprender de todo bem material deixado na terra, depois do asese ( Axexe. Obrigação feita para as pessoas que morrem e pertence ao culto de orixá). Feito esta obrigação este ancestral poderá se desprender das coisas matérias e encontrar os seus ancestrais que já se encontram no Orun, os mesmos ajudam encaminhando para um lugar de luz, fazendo com que ele ganhe grau espiritual para poder ajudar seus familiares que deixou na terra. Quando falamos a palavra culto damos a conotação de homenagem aos espírito, assim podemos entender melhor o que falamos. Feito as obrigações do ritual fúnebre, o espírito se desprende de tudo que deixou na terra e passa por um portal que liga o Aye ( terra) ao Òrun ( céu), este portal e guardado por um guardião chamado de Ònibòdè Òrun ( guardião do céu), este portal tem a ligação entre os dois mundos no qual Òrun e a moradia de Òlòdumarè ( Criador supremos de tudo e todos os seres). O odú Òyèkú Méji revela, em um de seus ìtàn, que a morte somente começou a matar, depois que sua mãe foi espancada e morta na praça do mercado de Ejìgbòmekùn. Ele gritou enfurecido. Fez do elefante a esposa do seu cavalo. Ele fez do búfalo a sua corda. Ele fez do escorpião o seu esporão bem firme pronto para lutar. Conforme a cultura Yoruba, o Òrun e dividido em 9 ( nove) partes e dependendo da vida e a causa morte deste ancestral ele e colocado em uma destas 9 ( nove ) partes. Cada parte corresponde a um tipo de elevação espiritual. Dependendo da vida, ele pode ficar no Òrun Buruku ( Parte onde se encontra as pessoas que teve uma vida ruim, só causou problemas, matou, roubou, teve uma vida desregrada), até o Òrun Áláfiá ( Parte onde se encontra os que tiveram uma vida solida, sadia, boa, foi uma pessoa de boa índole). Por isso temos de fazer por merecer que nosso espírito seja cultuado e reverenciado por nossos descendentes. Somente seremos reverenciados após nossa morte e poderemos ajudar nossos descendentes se tivermos uma vida correta. Nascimento ( Ìbi), Vida( Ìyé) e Morte( Àti Iku ), o Pós- Vida ( Ìye Lèbin Iku), o Julgamento Divino ( Idájo ti Òlòrun) e o possível retorno a vida sucessivamente ( Àtùnwa) São visto com criação de Òlòdumarè, para remover da terra as pessoas que tiveram seu tempo de vida. Sendo Iku o seu mais fiel mensageiro. Para os Yorubas Iku também e um orisa. Iku não mata, somente toca as pessoas, com este toque a pessoa se desliga deste mundo acordando no outro. Costuma-se dizer: Ikú Kí pani, ayò I'o npa ni – “ A morte não mate, são os excessos que matam” A esposa da morte. Ojontarigi era a única esposa da Morte, Mesmo assim Orunmila quis arrebatá-la. À Orunmila foi dito para ele fazer sacrifício, E ele fez. Depois que ele terminou de fazer o sacrifício, Ele arrebatou Ojontagiri para longe da morte. Então a Morte pegou o seu Kumo, E foi para a casa de Orunmila. Ele viu Esu na frente da casa. Esu disse: “Como vai você ?”, Iku Ojepe cujo artigo de vestuário é tingido em osun. Depois que eles trocaram saudações, Esu pergunta para ele: Onde você vai? Morte respondeu que ia para a casa de Orunmila. Esu pergunta: Qual o problema? Morte disse que Orunmila levou sua esposa, E por isso tem que matá-lo. Esu, então, implorou para Morte se sentar. Depois que ele se sentou, Esu deu comida e bebidas. Depois que Morte comeu até se satisfazer, Ele se levantou, Pegou seu bastão, E começou a ir. Então, Esu perguntou novamente: “Onde você vai?”, Morte respondeu que ele ia para a casa de Orunmila Então Esu disse: “Como você pode comer a comida de um homem, e ao mesmo tempo querer matá-lo ?” Você não sabe, que a comida que a pouco você comeu, pertence à Orunmila? De repente morte não sabia o que fazer, Ele diz: “Diga para Orumila que ele pode ficar com a mulher” Assim Ikú ficou sozinho, sem filho e sem esposa! Sendo o Orisa mais fiel a Òlòdumàré Por isso se recebemos uma pessoa em nossa casa, damos abrigo, alimentação, esta pessoa não poderá nos fazer mal, e se o fizer pagará com a própria vida por este ato. Nem Ikú matou Òrumilá depois de comer sua comida. Quem somos para fazer mal aquele que nos alimenta.

quarta-feira, 12 de setembro de 2012

ORI SEGUNDO OS YORUBAS

Os yorubas tem Ori como a mais importantes divindade da compreensão da cultura religiosa yorubana. Esta divindade Ori para eles o orisa que nos guia neste mundo Ayie ( terra ) e no Orun ( céu ). Ori e o mais importnte dos orisas, ori só se curva perante a OLODUMARE ( Deus supremo dos Yorubas ). No culto aos orisas muitos são iniciados e não tem nenhuma noção de quem é o orisa ori dentro do contesto religioso Uma pessoa sem ori não tem direção,equilíbrio não tem uma vida prospera. Geralmente a forma mais normal de nascimento é o ori que vem a mundo primeiro, ori é onde guardamos nossas vidas passadas, recipiente e residência de todas as escolhas e opções que tomamos em nossa vida. O que é ORI: ORI - ISESÉ- A CABEÇA O DESIGUINANTE, PODEMOS CHAMAR TB COMO ORI- OORO OU ORI- AKOKO- A PRIMEIRA CABEÇA. Por ser o orisa primordial e ter uma importância no Orun ORI ISESÉ, tem o domínio sobre ORI INÚ, que ver ser a cabeça de cada pessoa iniciada no culto de orisa. Todo orisa tem seu ORI INÚ, seu ORI individual. Segundo os contos yoruba, ORI tem o poder e a autoridade sobre todas as divindades, este poder vem ORI ISESÉ que ordenou que ORI fosse a todos os lugares e se tornando respeitado. ORI e a moradia de realizações, escolha de destino que lutam para acalmar as decisões que são tomadas. Muita das vezes e chamado de ORI INU ou a parte interna da cabeça ou destino. Existe também ORI ODÈ ou cabeça física, onde ORI INÚ faz moradia o contra ponto de ORI INÚ no Orun é o ORI ISESÉ. Para onde ORI INÙ volta depois de nossa morte. ORI e moldado com os elementos mais sagrados que existe ALALÈ ( A grande mãe Terra ), todos os Orisas tem que reverência e prestar homenagens a ORI, todos os iniciados no culto dos orisas tem que reverenciar ORI, tocando a terra com a testa em sinal de respeito ao primeiro ORI criado. Ao nascer ORI ODE vem primeiro o resto do corpo vem seguindo, junto com ORI ODE vem ORI INÚ que é o primeiro ser criado, trazendo com determinação todo o destino do homem na terra. Devido a tal importância ORI ODE e tratado com respeito como ORI INÚ que vem ser o seu contra ponto espiritual onde vem se comunicando uma com a outra, determinando caminhos que temos de tomar e atitudes a seguir. Mais temo dentro de ORI INÚ as opções, ode nós mesmo fazemos as escolhas certas ou erradas em nossa vida. Por isso o ditado CADA CABEÇA SEU GUIA E JUIZ. Nosso ORI é tão importante que antes que qualquer coisa a ser feita dentro do culto religioso, temos de prestar satisfação a ORI ODE e ORI INÚ, de tudo o que será feito. Isso geralmente e feito no EBORI ou BORI ou seja consentimento a cabeça. Isso e feito através de jogo de búzio ou obi. ORI INÚ se comunica e fala o que quer comer o que quer que seja oferecido a ela. Assim sabemos o que podemos fazer, comer, vestir para que nossa vida seja mais fácil. OFUN-RETE: OWEWÉ – Aquele que limpa a pobreza com perfeição. Saiu em jogo somente para um ORI e os quatrocentos IRUMOLE ( Divindades celestiais ) que iam diretamente a OLORUN o supremo criados o qual iria abrir o OBI para criação do asé ( axe ). OGBON- Sabedoria, Todos que fizeram o sacrifício teriam que ao amanhecer saudar o criador.. Todos os quatrocentos IRUMOLES não o fizeram, somente ORI o fez, ao amanhecer ORI saudou o grande Igba ORI. criador OLODUMARE. Todos os orisas não acordaram.. Somente ORI acordou!!!! Todos tentaram abrir o Obi OGBON do ase para o grande criador, ninguém conseguiu.. Somente ORI conseguiu, pois fez os ebos, acordou cedo e louvou o criador. O divino teve a resposta o obi sagrado.. Jogou obteve a resposta.. Teve-se uma grande louvação.. O lugar mais alto dos céu foi preenchido APERE local de destaque. ORINSALA- Foi o primeiro a botar a prova a desafiar ORI... E pois ORI no chão o retirando de APERE. Em AJALAMO onde todos os destinos são moldados e criados, ORINSALA se tornou um grande moldador de destino,..ORI criou IFA, IFA se tornou um especialista em IKIN ( caroço de dendê de 4 olhos ) ORI também criou AMAKISI ao leste, a luz matinal que surge ao amanhecer na terra. ORI criou todos os orisas e o locais onde eles são reverenciados. AO ACORDAR, EU HOMENAGEIO OLORÚN. DEIXE TODAS AS COISAS BOAS VIREM A MIM. MEU ORI ME DEU VIDA. DE-ME O PODER DE ULTRAPASSAR A MORTALIDADE E EU NÃO MORREREI. DEIXE TODAS AS COISAS BOAS PERTENCEREM A MIM, COMO A LUZ PERTENCE A AMAKISI. Quando nascemos, nos mesmo escolhemos nosso ORI, ele que e nos dá caminho e traz tudo que conseguimos. Temos que cultuar nosso ORI, alimentado e tratando.. AJALA “ O Oleiro que molda ORI” ele sempre bebe e por isso as vezes ele esquece ORI dentro do forno. Por isso temos cabeças duras e com dificuldades de aprender e progredir. Temos que saber escolher nosso ORI na hora de nascermos. Não podemos trocar-lo. ORI é a ligação direta com OLODUMARE, é ligado diretamente com uma força maior que chamamos de ELEDA (Energia incondicional), o pensamento de OLORUN que todos nos temos dentro de nós. Por isso quando salvamos nossa cabeça estamos salvando Nosso ELEDA e isso só pode ser feito através de nosso ORI. IWA LÉWA: Toda a importância de ORI vem através de LÉWA “CARATER E BELEZA” É através desta escolha que somo visto pelas pessoas como belo, esta escolha é sempre acompanhada pelo destino ou seja, IWA também significa DESTINO. Só podemos alcançar boas coisas e nos tornamos pessoas de bom caráter, assim atingimos nosso reconhecimento espiritual e material, conseguindo assim alcançar a coroa de ORISA. No ILÊ ORUN “CASA DO CÉU ” Existe um irmão gêmeo que chamamos de INIKEJI. O mesmo é para nos lembrarmos do nosso compromisso que firmamos na escolha do nosso destino com nosso ORI no ato de nosso nascimento. Só o encontramos após nossa morte. Na verdade o mundo e um grande mercado, nossa verdadeira casa e no ORUN. Sempre retornamos ao nosso lar, com isso fazemos um ciclo de nossa própria ancestralidade. Sempre retornando em nosso seio família. A Reencarnação e sempre feita em nossa família consangüínea. Para alcançarmos nosso destino todos os ORI vão até a OLORUN. TUDO VEM DAQUELE QUE DÁ VIDA – OLORÚN - SE MANIFESTA COMO VIDA - OLODUMARE. CADA PESSOA, PEDRA, ÁRVORE, PUNHADO DE TERRA É COMPOSTO DE ODU E TEM UM ESPÍRITO DE ELEDÁ EM SI, ORI OU ORO, O QUE HABITA DENTRO. TUDO VEM DA MESMA FONTE, NÃO DIFERENTES, EU POSSO VOLTAR COMO UM PÁSSARO, MAS AINDA COM ORI, O QUE ME DÁ A ESCOLHA NECESSÁRIA DE ALCANÇAR MEU DESTINO ESCOLHIDO. MAS AINDA ASSIM ORI VEM DE ELEDÁ. O CORPO DO PÁSSARO É SOMENTE A RESIDÊNCIA DO ESPÍRITO DO PÁSSARO, E O ESPÍRITO VEM DE OLODUMARE. IGBÁ IWA, QUE É NOSSO CORPO QUE CONTEM O NOSSO CARÁTER, É SOMENTE A RESIDÊNCIA DO ESPÍRITO, INDEPENDENTE DE SUA FORMA FÍSICA. NÓS TEMOS A TENDÊNCIA DE NOS SEPARARMOS DESTE ESPÍRITO, E É O QUE NOS IMPEDE DE ALCANÇARMOS IWA PELE. KOTOPO KELEBE: Este era o nome de ORI antes de se tornar cabeça de todos orisa. APERE de ORI e na realidade o seu reconhecimento, indica a sua vitoria perante todas as outras divindades. ORI esta na ponta da pirâmide da existência. ORI lutou contra todas as ameaças e oposições dos seus rivais, os vencendo e ditou o seu destino perante OLODUMARE. Em alguns ODU IFÁ, vemos que ORI venceu ORINSALA em um duelo, onde ORI se elevou a suprema posição de seus pares. Esta posição e chamada de APERE. ORI foi mais adiante para provar a superioridade perante ORINSALA, dando a ele um lugar permanente chamado de: OKE- ALAMOLEKE em ODE IRANJÉ, que vem ser uma função especifica em AJALAMO. AJALAMO, vem ser um lugar muito interessante na cidade de IFÉ, é o lugar os espíritos vão para escolher seu ORI. A pessoa designada para este lugar e chamada de AJALA’MOPIN “ O MOLDADOR DE CABEÇAS”, ORINSALA é o responsável de moldar os corpos. Em AJALAMO, existe uma outra divindade que não é mencionada que se chama KORI. Ele e o moldado dos espíritos de crianças. Ligação de ORI com os pontos cardiais. Nosso ORI tem pontos que são ligados aos pontos cardiais da terra, esta ligação e sempre lembrada quando tomamos BORI (BO - Oferenda e ORI Cabeça). Quando saudamos nossa cabeça nesta obrigação, levamos nossa mão a terra e colocamos nos 4 cantos que são: OJU ORI- TESTA e FONTE - NASCENTE IKOKO ORI ou IPÁKO ORI – OPICIONAL - POENTE - NUCA APA OTUN- LADO DIREITO – LESTE - LADO MASCULINO APA OSI- LADO ESQUERDO – OESTE – LADO FEMININO JE EWO- Comer Tabu- Ou fazer o que é proibido. GBIGBA ÈWO- Receber o Tabu- Ou seja, fazer o certo. Estas são algumas formas de reconhecimento de IWA. Antes mesmo de nascermos, ainda espíritos, recebemos diversas diretivas que chamamos de instinto. Mais conhecido no meio dos homens como DEJA VU, ou a memória de ORI. SOMENTE ORI PODE ACOMPANHAR O SEU DEVOTO A QUALQUER LUGAR SEM RETORNAR, SE EU TENHO DINHEIRO, É O MEU ORI QUE EU AGRADEÇO. MEU ORI, É VOCÊ. SE EU TENHO FILHOS, É O MEU ORI QUE EU VOU CULTUAR. MEU ORI, É VOCÊ. POR TODAS AS COISAS BOAS QUE EU TENHO NA TERRA, É O MEU ORI QUE EU CULTUO. MEU ORI, É VOCÊ. ALGUNS ORIKIS DE ORI: ÀJÀLÁ ORÍ, ORÍ L'EWÀ, L'EWÀ, L'EWÀ. ÀJÀLÁ ORÍ, ORÍ L'EWÀ, L'EWÀ, L'EWÀ. OPÉ ÈNYIN EDÙMARÈ, WÁ ORÍ, E KÚ Ó. OPÉ ÈNYIN EDÙMARÈ, WÁ ORÍ, E KÚ Ó. E KÚ Ó ÒRUN, E KÚ Ó ÒSÙPÁ, E KÚ ÒJÒ, ÒJÒ BÒ ILÈ. E KÚ Ó ÒRUN, E KÚ Ó ÒSÙPÁ, E KÚ ÒJÒ, ÒJÒ BÒ ILÈ. IRÉ ORÍ Ó JÍ, Ó JÍ IRE ORÍ, IRÉ ORÍ Ó JÍ, Ó JÍ IRE ORÍ. Àjàlá que molda cabeças, deixe este Orì lindo, lindo, lindo. Agradeço-te Deus, venha para esta Cabeça, eu te saúdo. Eu saúdo o Sol, eu saúdo a Lua, eu saúdo a Chuva, Chuva que cai sobre a Terra Vc será uma Cabeça feliz, acorde feliz Orí "ORI BURUKU KI I WU TUULU. A KI I DA ESE ASIWEREE MO LOJU-ONA. A KI I M' ORI OLOYE LAWUJO. A DIA FUN MOBOWU TI I SE OBINRIN OGUN. ORI TI O JOBA LOLA, ENIKAN O MO KI TOKO-TAYA O MO PE'RAA WON NI WERE MO. ORI TI O JOBA LOLA, ENIKAN O MO." "Uma pessoa de mau ORI não nasce com a cabeça diferente das outras. Ninguém consegue distinguir os passos dos louco na rua. Uma pessoa que é líder não é diferente E também é difícil de ser reconhecida. É o que foi dito à Mobowu, esposa de OGUN, que foi consultar IFÁ. "ORI LO NDA ENI ESI ONDAYE ORISA LO NPA ENI DA O NPA ORISA DA ORISA LO PA NIDA BI ISU WON SUN AYÉ MA PA TEMI DA KI ORI MI MA SE ORI KI ORI MI MA GBA ABODI" "ORI é o criador de todas as coisas ORI é que faz tudo acontecer, antes da vida começar É ORISA que pode mudar o homem Ninguém consegue mudar ORISA ORISA que muda a vida do homem como inhame assado AYÉ*, não mude o meu destino Para que o meu ORI não deixe que as pessoas me desrespeitem Que o meu ORI não me deixe ser desrespeitado por ninguém Meu ORI, não aceite o mal." "ORI MI MO KE PE O O ORI MI A PE JE ORI MI WA JE MI O KI NDI OLOWO O KI NDI OLOLA KI NDI ENI A PE SIN LAYE O, ORI MI LORI A JIKI ORI MI LORI A JI YO MO LAYE" Meu ORI Eu grito chamando por você Meu ORI, Me responda Meu ORI, Venha me atender Para que eu seja uma pessoa rica e próspera Para que eu seja uma pessoa a quem todos respeitem Oh, meu ORI! “A ser louvado pela manhã, Que todos encontrem alegria comigo” IGABA ORI. ORI MI O! SE RERE FUN MI! MEU ORI! SE ALEGRE COMIGO! “ ORI mi a ba bo ki a to bo ORISA" MEU ORI TEM QUE SER CULTUADO ANTES DE ORISA. " KO SI ORISA TI DA NIGBE LEYIN ORI ENI" NÃO EXISTE ORISA QUE APÓIE MAIS O HOMEM QUE SEU PRÓPRIO ORI. TODO ORI PODE SER MODIFICADO DE RUIM PARA BOM E BOM PARA RUIM. DEPENDENDO DA SITUAÇÃO.